وبینار شناخت و اهمیت حفاظت از تالاب های کوهستانی ایران

به گزارش روابط عمومی سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی در این نشست صیاد شیخی ئیلانلو دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران در مورد تالاب های کوهستانی ایران گفت: این تالاب های از جمله مواردی هستند که در ایران به آن پرداخته نشده و به طور کلی، تالاب های ایران دچار چالش های زیادی هستند.
وی پس از تعریف تالاب بر اساس کنوانسیون رامسر، به مواردی از کارکردهای تالاب ها از جمله تامین آب و غذا، تنوع زیستی، کنترل سیلاب ها، حذف آلاینده ها، گردشگری، تعدیل خرد اقلیم ها و ارزش های فرهنگی اشاره کرد.
شیخی افزود تالاب ها با زندگی انسان پیوندهای زیادی دارند و نمی توان آن را از مردم جدا دانست. از جمله این کاربری ها می توان به تفرج و توریسم، صید و شکار، کشاورزی، استفاده از فراورده های طبیعی، جنگل داری و اسکان اشاره کرد از این میان توریسم یکی از کاربری های مهم بوده و می توان از آن به عنوان یک کاربری پایدار استفاده کرد.
وی در مورد صید و شکار در تالاب های ایران نیز بیان کرد در ایران و به خصوص در تالاب های شمالی و جنوبی، ظرفیت برد مناسب نداریم و صید و شکار بیش از ظرفیت وجودی تالاب ها انجام شده است. همچنین پیامدهای کشاورزی و آلودگی را معضل اصلی تالاب ها در جهان دانست و با اشاره به واگذاری مالکیت تالاب ها، عدم تعیین و تخصیص حق آبه و مدیریت نامناسب را معضل اصلی تالاب های ایران دانست.
شیخی در ادامه به اهمیت کوهستان ها اشاره و آنها را جزو پناهگاه های اصلی حیات وحش برشمرد و عنوان کرد ۵۷ درصد از ذخیرگاه های زیستکره جهانی و ۳۰ درصد از مناطق داغ تنوع زیستی در کوهستان ها هستند. تنوع زیستی کوهستان ها شامل پنج رده پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان، ماهیان و بی مهرگان می شود و در ادامه افزود به دلیل عدم توسعه پذیری و دسترسی انسان به این اکوسیستم ها، کوهستان ها محدوده های زیستی خوبی برای گونه ها جانوری و گیاهی بوده و بسیاری از گونه های اندمیک و منحصر به فرد در این مناطق حضور دارند.
وی در انتها به روش های تشکیل تالاب های کوهستانی اشاره کرد و گفت تالاب های مناطق مرتفع از ذوب یخ ها و بارش برف و باران و تالاب های دره های کوهستانی از آب های زیرزمینی و چشمه های کوهستانی ایجاد می شوند و تغییرات اقلیمی را مهم ترین تهدید تالاب ها دانست و افزود با افزایش دما، گونه های مناطق دیگر به کوهستان ها پناه می برند که باعث از بین رفتن گونه های ارزشمند موجود در کوهستان ها خواهد شد.
در ادامه نشست، سرکار خانم فرشته وطن دوست دبیر کمیته حفظ محیط زیست کوهستان فدراسیون کوهنوردی و صعود های ورزشی کشور، با تعریفی از کوهستان سخنرانی خود را آغاز کرد و با اشاره به ارزش های کوهستان ازجمله مراتع، جنگل های کوهستانی، تامین غذا و …، اقلیم کوهستان را منطقه ای ارزشمند از لحاظ اکولوژیکی و زیستی دانست.
وطن دوست در ادامه افزود: با جود تمام این ارزش ها، اکوسیستم کوهستان بسیار شکننده بوده و بازسازی طبیعی آن روال کندی دارد
وی با اشاره به ارزش های اکوسیستمی بالای تالاب های کوهستانی افزود حفاظت از این تالاب ها به رونق اقتصادی جامعه محلی و رونق گردشگری کمک می کند. بیشتر آسیب های وارده به کوهستان علاوه بر گردشگری، به جوامع محلی برمی¬گردد و در صورتی که سطح معیشت جوامع محلی پایین باشد آنها از منابع طبیعی استفاده بیشتری خواهند کرد.
دبیر کمیته حفظ محیط زیست کوهستان با اشاره به مفهوم استفاده معقول از تالاب ها در کنوانسیون گفت: اگر ماهیت اکولوژیکی تالاب ها حفظ شود و در آنها شیوه های اکوسیستمی که در چارچوب توسعه پایدار قرار دارند اجرا شود، می توانیم علاوه بر حفاظت و استفاده پایدار، منافع جوامع انسانی را در نظر بگیریم.
وی در خصوص اصل -ردی نگذارید- که از اصول رفتاری در کوهنوردی بوده و در مورد آسیب های فیزیکی وارده به محیط زیست می باشد؛ بیان کرد نحوه کمپین زدن و یافتن محل های مناسب برای ایجاد چادر، کاهش رد و اثر در محل اقامت، کاهش و مدیریت پسماند در طبیعت گردی، عدم ورود به زیستگاه های حساس، کاهش آلودگی های صوتی و توجه به ظرفیت برد منطقه از روش های این اصل می باشند.
وطن دوست شرط دستیابی به توسعه پایدار در کوهستان را نیاز به سیاست ها و قوانین ویژه دانست که این قوانین باید بر اساس مشارکت جوامع محلی و کنشگران محیط زیستی باشد و در ادامه عمده ترین چالش های مدیریت نواحی کوهستانی تفاوت های فیزیوگرافی، تنوع و اختلافات فرهنگی-اجتماعی-اقصادی دانست و اذعان داشت اتحادیه جهانی حفظ طبیعت، برای حفاظت از مناطق کوهستانی بیان کرده است اگر نواحی کوهستانی را در گروه مناطق حفاظت شده قرار داده و آن را توسعه دهیم می توانیم در حوزه مدیریت و توسعه پایدار این مناطق گامی برداریم.