وبینار «الگوی دولتمردان؛ شهیدمحمدعلی رجایی» برگزار شد

در ابتدا محمدرضا واعظ مهدوی، استاد دانشگاه شاهد و معاون سابق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با تبریک ایام دهه فجر و پیروزی انقلاب گفت: تداعی این ایام بسیار مهم است تا مروری بر بایدها و نبایدها داشته باشیم و نگاهی به اصول و مبانی انقلاب بکنیم، به خصوص اینکه در این سال‌ها انحرافاتی در روند اجرایی کشور رخ داده است و می‌توان با رجوع به این مبانی خود را از اسارت شرایط موجود آزاد کرد.
وی افزود: رجوع به الگوها در این راستا بسیار مهم است و بشر اصولاً خود را با الگو تطبیق می‌دهد و از الگوها برای ساختن خودش استفاده می‌کند و الگوها هم همیشه فراتر از وضعیت موجود هستند. قرآن هم رسول خدا را اسوه حسنه معرفی کرده است. در درجات پایین‌تر نیز شخصیت‌هایی داریم که اگرچه در سطح و شأن پیامبران و ائمه معصومین نیستند، اما به طور نسبی می‌توانند الگو باشند و ما در دوران اخیر شخصیتی مانند شهید قاسم سلیمانی را به مثابه یک الگو داشتیم.
واعظ مهدوی اظهار کرد: شهید رجایی نیز یکی از این الگوهاست که شخصیت تراز انقلاب اسلامی است. زندگی و مبارزات و نقش‌های ایشان نشان‌دهنده این بود که فرد صادقی است و مردم‌دوستی و فداکاری در وجودش قرار دارد. از طرفی ایشان در پاکدستی و درستکاری نیز یک نمونه بی‌نظیر بود که از پایین‌ترین طبقات جامعه رشد کرد و به بالاترین سطح سیاسی رسید. اما ایشان سطح زندگی خود را در سطح زندگی مستضعفان قرار داد و حتی حقوق حقه نخست‌وزیری را نمی‌گرفت و برای خودش سقف حقوق تعیین کرده بود و می‌گفت ما به عنوان مسئول نباید سطح زند‌گی‌مان از سطح زندگی عامه مردم خیلی بالاتر باشد.
وی ابراز کرد: ایشان همچنین شخصیتی بود که به آینده نگاه می‌کرد و سرمایه گذاری را در تربیت کودکان می‌دانست و به همین دلیل خدمت در اموزش و پرورش را به همراه شهید باهنر انتخاب کرد. از دیگر ویژگیهای بارز شخصیتی ایشان اعتقاد شدید به تقسیم کار و سازماندهی بود و معتقد بود فرد در مقام بالاتر نباید در همه امور دخالت کند.
واعظ مهدوی بیان کرد: ایشان در دوران نخست وزیری بسیار نسبت به نظام تصمیم گیری حساس بودند تا تصمیمات در سطح دولت به نحوی انجام شود که طبقات فرودست و مستضعفان را ببیند. ایشان در ایام جنگ ستاد بسیج اقتصادی را ایجاد کرد و قوی ترین فرد را مسئول این ستاد کرد و نمایندگان تمام دستگاه‌های اجرایی را برای مدیریت کالاها و ارزاق مورد نیاز مردم در آن ستاد حضور داشتند تا کالاهای اساسی به دست همه مردم برسد. در آن دوران مردم اعتماد بسیار زیادی به دولت داشتند و این اعتماد کسب شده بود. زیرا دولتهای قبل از انقلاب نماد بی اعتمادی بودند اما این دولت نشان داد که به فکر محرومین و فقرا است و خود را اسیر دست بازار نمی کند.
وی اظهار کرد: شهید رجایی معتقد بود عرضه و تقاضا مکانیسم سرمایه داری است که دلیل ندارد در بازار اسلامی حاکم شود و بازار اسلامی باید مبتنی بر سود عادله باشد. در طول سال‌های جنک هم ما موفق شدیم تمام کالاهای اساسی مردم را تأمین کنیم و ایران توانست در این دوره اقتصاد خود را بدون بدهی و قحطی اداره کند و اینها از معجزات اقتصاد جنگ بود.
واعظ مهدوی ابراز کرد: انتخاب شهید رجایی به عنوان نامزد حزب جمهوری اسلامی نیز یک الگو است زیرا ایشان عضو حزب نبود در حالی که اعضای شایسته دیگری نیز در حزب بودند که بخواهند مطرح شوند اما در نهایت نام شهید رجایی از فرآیند انتخاب نامزد بیرون آمد. این نشان داد نگرشهای ان زمان گروهی و باندی نبود و ملاک انتخاب صلاحیت‌های عمومی بود و شهید رجایی به دلیل پاکدستی، ساده زیستی، سوابق انقلابی و توانمندی صاحب صلاحیت تر شناخته شد. در واقع چنین روند انتخابی از اصالت‌های انقلاب بود که نشان داد انقلاب به فکر گروه‌های فرودست بوده است.
وی تصریح کرد: انقلاب می‌خواست این گونه افراد نماد و الگو باشند؛ افرادی که صداقت خود را در عرصه‌های مختلف کشور نشان داده باشند و امروز هم این الوها راهنمای راه ما هستند.
واعظ مهدوی درباره نگاه شید رجایی به مسئله عدالت گفت: نگاه شهید رجایی به عدالت از منظر تبعیض مثبت بود به این معنا که آن کسی که گرسنه تر است استحقاق بیشتری برای بهره مندی از نان بیشتر دارد و لذا ایشان بیشترین توجه را به محرومترین نقاط کشور داشتند و براساس اصل انصاف معتقد بود محرومترین افراد حق بیشتری در استفاده از منابع دولتی دارند.
در ادامه حسن رجایی، برادرزاده شهید رجایی، در سخنانی به تبیین ویژگیهای شخصیتی شهید رجایی پرداخت و گفت: ویژگی برجسته ایشان موحد بودن، مسلمان بودن و اهل بیتی بودن است. ایشان کاملاً معتقد و باورمند به توحید و معاد و مسیر اهل بیت (ع) بود که ایشان را کاملاً ساخته بود و این باورها در رفتارش هم تبلور داشت.
وی دیگر ویژگی شهید رجایی را خودساختگی دانست و گفت: همچنین متأثر از همین ایمان، توحید باوری و معادباوری ایشان یک مؤمن واقعی بود و کسانی که به ایشان رجوع می‌کردند از اینکه اطلاعاتشان در اختیار ایشان باشد هیچ احساس نگرانی نداشتند. این مومن بودن در ایثارگری، فداکاری، پرتلاش بودن، قدرتمدند بودن در مقابل ظلم و نرم بودن در مقابل مردم خود را نشان می‌داد.
رجایی نظم و دقت در کار را ویژگی مهم دیگر عموی بزرگوار خود بیان کرد و گفت: عقلانیت و منطقی بودن درکارها نیز ویژگی مهم دیگر شهید رجایی بود. به نحوی که ایشان در بحثها و گفت‌وگوها با دیگران بسیار با سعه صدر و همراه با استدلال برخورد می‌کرد.
وی با اشاره به اعتقاد شهید رجایی به رعایت قوانین و ضوابط و حقوق مردم و شایسته سالاری گفت: ایشان به نزدیکترین افراد به خود هم خلاف یا مازاد حقش نمی داد، به طوری که اقوام هم از ایشان قطع امید کرده بودند و تقاضایی نداشتند.
سومین و آخرین سخنران وبینار، غلامعلی رجایی، نویسنده کتاب سیره شهید رجایی و از فعالان سیاسی و مشاور مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، بود که با اشاره به زلال بودن شهید رجایی گفت: حق شهید رجایی بود که اینگونه شهید شود و یکپارچه بسوزد. ایشان شهیدی است که کهنه نمی شود و از شهدایی است که بر بسیاری از شهدا برتری دارد.
وی افزود: تمام وجود شهید رجایی وقف دین و اعتقاداتش بود و شخصیتی بسیار خالص و مخلص بود. ایشان خیلی ساده زیست بود و در عین حال دید و بینش بالایی داشت و خون دل بسیاری از رفتارهای بنی صدر می‌خورد، اما به تبعیت از فرمان امام (ره) برای جلوگیری از اختلاف هیچ حرفی نمی‌زد.
رجایی بیان کرد: شهید رجایی فردی بسیار عاقل بود که خودش را کشف کرده بود و می‌توان گفت هیچگاه خود را گم نکرد و تقوا داشت و همواره خود را می‌پایید تا فراموش نکند که چه گذشته ای داشته است.

وی با اشاره به باور شهید رجایی به مردم گفت: اعتقاد دیگر ایشان قائل بودن حق فریاد و اعتراض برای مردم بود. زمانی ایشان در جایی بود که در دور پشت سرش شعار بدی علیه ایشان نوشته شده بود ولی ایشان اجازه پاک کردن آن شعار را نداد تا بفهماند حد اعتراض به یک مسئول تا بالای سر اوست.
رجایی با بیان اینکه شهید رجایی تحت تأثیر بزرگمردانی همچون آیت الله طالقانی و شهید بهشتی بود، گفت: در عین حال او فرد خودساخته‌ای بود که روی پای خود ایستاده بود و سادگی خود را حفظ کرده بود و لذا برخلاف طول عمر کوتاه، عرض زندگی ایشان خیلی پربرکت بود.
وی تصریح کرد: شهید رجایی واقعاً یک منظومه بود؛ ایشان هم با نهضت آزادی در ارتباط بود و هم با مجاهدین خلق همکاری داشت اما به محض انحراف آنها از این گروه جدا شد. زیرا باور عملی و اعتقادی به اسلام داشت.
رجایی اظهار کرد: شهید رجایی خودفروش نبود، اما خودش را به خدا فروخته بود و برای مردم تظاهر نمی‌کرد و کاملاً این را احساس می‌کرد که از مردم است. ما در جمهوری اسلامی هر زمان که از مردم فاصله گرفتیم اشتباه کردیم و سطح اعتماد مردم را کاهش دادیم. قدر ت نظام در همراهی مردم است و حتی امام (ره) می‌فرمودند ما پشت سر مردم هستیم.