عماد افروغ در آیین آغاز یازدهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویی
امیدوارم سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی باگردهم‌آوردن دانشجویان در قالب مسابقات ملی مناظره دانشجویی بتواند مسائل مهم جامعه و محل اختلاف نگرش‌ها را به بحث و گفتگو بگذارد
به گزارش روابط عمومی سازمان دانشجویان ایران، دکتر عماد افروغ، جامعه‌شناس و عضو شورای فرهنگ عمومی کشور در آیین افتتاحیه یازدهمین دوره «مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران» که روز ۳ آبان در سالن امیرکبیر معاونت فرهنگی دانشگاه تهران برگزار شد، درباره جامعه ایرانی و مؤلفه‌های آن گفت: جامعه ایرانی یک جامعه طیفی است و برخلاف تصور برخی جامعه‌شناسان، جامعه‌ی قطبی نیست و فرایند قطبی‌شدن اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را پشت سر نگذاشته است. جامعۀ قطبی در کشورهای غربی وجود دارد، چون در آنجا طبقه‌بندی اجتماعی شکل گرفته است. این نکته مهمی است که بین طبقه و طبقه اجتماعی تفاوت وجود دارد و این تفاوت را باید در تحلیل جامعه در نظر داشته باشیم. وقتی درمورد طبقه اجتماعی صحبت می‌کنیم؛ یعنی انسدادی اتفاق افتاده و یا مانعی وجود داشته است که موجب پدید آمدن طبقه اجتماعی شده است. طبقه‌بندی اجتماعی که هم در اقتصاد و هم سیاست و هم فضای مدنی و اجتماعی رخ می‌دهد با مفهوم طبقه تفاوت دارد. در غرب به‌جای سیال‌بودن طبقات و تعاملات بین طبقه‌ای، شاهد تعامل درون طبقه‌ای هستیم که انسداد مدنی و جدایی‌گزینی‌ها موجب ایجاد این شرایط شده است. درواقع، جامعه مدنی در غرب خودجوش نیست و در پی خط‌کشی‌ها و طبقه‌بندی‌هایی که انجام گرفت به‌شکل تصنعی و خودساخته شکل گرفت.
عماد افروغ با بیان اینکه تشکیل جامعه قطبی عقبه‌های معرفتی دارد، گفت: طبقات اجتماعی در غرب حاصل شکل‌گیری سکولاریزم است، چراکه طرد یک قشر در جامعه آن هم قشر متکثری همچون دینداران خود نوعی انسداد و سانسور است و موجب طبقه‌بندی می‌شود؛ ازاین‌رو باید اذعان داشت که جامعه ایران یک جامعه طیفی و متکثر است و مفهوم تکثر برای جوامع طیفی است نه جوامع قطبی. در جوامع غربی اقتدار دولت‌ها از اقتدار فرهنگی و سیاسی نشئت نمی‌گیرد، بلکه از اقتدار اقتصادی نشئت می‌گیرد؛ اما در جامعه ایرانی که یک جامعه چندطیفی، چندمذهبی و چند قومیتی است، اقتدار دولت از اقتدار فرهنگی و سیاسی نشئت می‌گیرد. انقلاب اسلامی ایران حاصل جامعه متکثر و طیفی است.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به نقش گروه‌های دانشجویی در جامعه گفت: مسابقات ملی مناظره دانشجویی دقیقاً در این برهه و در این جایگاه باید ایفای نقش کند. آن چیزی که باید محل پوشش مناظرات باشد، قطبی‌شدن جامعه است. انقلاب اسلامی ماهیت متکثر دارد، اما وقتی تحت‌تأثیر رقابت جریان‌های سیاسی و فرهنگی قرار بگیرد، نیازمند گروه‌های نخبگان و دانشگاهیان می‌شویم تا در یک فضای علمی و گفتمانی بتوانند به نقد و بررسی مسائل جامعه و نحوه نفش‌آفرینی گروه‌های سیاسی و اجتماعی بپردازند.
رابطه قدرت و مسئولیت از مفاهیمی است که دانشجویان می‌توانند در این مسابقات درباره آن به مناظره و گفتگو بپردازند
همچنین وی افزود: تبیین رابطه قدرت و مسئولیت نیز یکی دیگر از مفاهیمی است که دانشجویان در این مسابقات می‌توانند درباره آن به مناظره و گفتگو بپردازند. شرایطی که اخیراً کشور آن را تجربه کرده است چیزی به نام جنبش اجتماعی و یا اعتراض اجتماعی نیست، چراکه جنبش‌ها علاوه بر عقبه تاریخی، مؤلفه‌هایی دارند و از تعریف مشخصی برخوردارند. اما آنچه می‌بینیم بیشتر به خشم شهری شباهت دارد؛ خشونت مهارشده‌ای که در پی نارضایتی‌های انباشته‌شده رخ داده است و دانشگاه‌ها در این برهه نقش بسیار مهمی را می‌توانند ایفا کنند. چراکه در جامعه ایرانی این علم و فرهنگ است که می‌تواند به جامعه و اقتصاد و قدرت رسوخ کند و نقش تعیین‌کنندگی دارد و زمانی که جریان‌های اجتماعی جذب قدرت شدند، خودشان را کشتند.
امیدوارم از دل این مسابقات ملی مناظره دانشجویی، جنبش دانشجویی معقول و مطالبه‌گری شکل بگیرد و نسبت به خواسته‌های مردم آگاه باشد و راه درست بیان مطالبات جامعه را بشناسد و با پیداکردن استانداردهای یک جنبش اجتماعی همانند جنبش‌های قدیمی که شعارهایشان بسیار مفهومی و عمیق است، بتواند مانند جنبش‌هایی که در 16 آذر 1332 و 13 آبان 1358 اتفاق افتاد، برای پیاده‌کردن آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی فضاسازی کنند.
این استاد دانشگاه افزود: وقتی نگاهی حاکم باشد که نگران است که فضای کشور سیاست‌زده و امنیت‌زده شده است، روی دیگر آن سیاست‌زدایی است که نتیجه آن لودگی در نسل جدید است. نسلی که با هدف سیاست‌زدایی فاقد نگرش سیاسی و اجتماعی درست هستند و چون درکی از کنشگری ندارند، الگوی رفتارهای اعتراضی آنان لودگی حاصل از سیاست‌زدایی است. این آثار همان سیاست‌زدایی حاکم است که دست‌پروده خودمان هستند که می‌خواستیم سیاست‌زده نشوند. امیدوارم بستر مناسبی برای تشکیل جنبش دانشجویی فراهم شود و سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی با گردهم‌آوردن دانشجویان در قالب مسابقات ملی مناظره دانشجویی بتواند مسائل مهم جامعه و محل اختلاف نگرش‌ها را به بحث و گفتگو بگذارد.
گفتگو آداب و فرهنگ دارد
عضو شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به اهمیت گفتگو و استانداردهای مربوط به آن بیان داشت: دانشجویانی که می‌خواهند مناظره کنند، اول باید گفتگو را بشناسند. معرفت و شناخت اگرچه نسبی است، اما داوری آن نسبی نیست و برای رسیدن به موفقیت باید گفتگو کرد. معرفت چون نسبی است پس باید گفتگو به گونه‌ای باشد که اول خود فرد قانع شود تا دیگری. گفتگوی فلسفی یک گفتگوی پیش‌رونده است و گفتگوی اجتماعی یک گفتگوی ثابت است. برای نتیجه‌محوربودن، گفتگو باید پیش‌رونده باشد و یک گفتگوی پیش‌رونده بر مبنای طرح اختلافات شکل می‌گیرد.
گفتگو آداب و فرهنگ دارد، اما متأسفانه شاهد هستیم که کرسی‌های آزاد‌اندیشی برای هرکسی بازاری فراهم کرده تا به اسم گفتگو خود را مطرح کرده و منافعی ببرد، بدون آنکه نسبت به آداب گفتگو و نتیجه‌محور بودن آن احساس وظیفه کند. جهاددانشگاهی با برگزاری این مسابقات ملی مناظره دانشجویی نشان داده است که گفتگو باید مقدمه‌ای برای اتفاق عملی باشد و شکاف بین نظر و عمل را کمرنگ کند که این جای تقدیر و تشکر دارد.
نظر شما :