انتشار گاز گلخانه‌ای عامل اصلی گرمایش جهانی و تهدیدی جدی برای بنادر در جهان

به گزارش روابط عمومی سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی وبینار علمی آموزشی با عنوان حمل و نقل دریایی و نقش آن در انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان با سخنرانی سحر آذرکمند (دانشجوی دکتری دانشگاه پلی تکنیک بارسلون) ۳۰ دی ماه با حضور متخصصان، دانشجویان و علاقمندان برگزار شد.
آذرکمند در ابتدا تعریفی از تغییرات آب و هوا و تاریخچه‌‌ی این تغییرات ارائه کرد؛ و در ادامه افزایش دمای کره زمین را نتیجه نهایی این تغییرات عنوان کرد و گفت: مسئله تغییرات آب و هوا به طور رسمی نخستین بار در سال ۱۹۷۹ در اولین کنفرانس جهانی آب و هوا در ژنو مطرح شد، این نخستین نشست بین المللی تحت این عنوان بود که برگزار شد، همچنین در سال ۱۹۹۲ چهارچوب مهم‌ترین معاهده‌ی بین المللی درباره تغییرات اقلیمی توسط سازمان ملل به منظور تثبیت تمرکز گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر تدوین و ایران در سال ۱۹۹۶ به کشورهای عضو این پیمان پیوست.
آذرکمند در ادامه تغییرات آب و هوایی ناشی از انتشار کربن در اثر حمل و نقل را تهدید اصلی محیط زیست برشمرد و افزود: افزایش دمای هوا و آب، کاهش تعداد روزهای یخبندان، کاهش شدت و تواتر بارش‌های سنگین، افزایش سطح آب دریاها و افزایش بخار آب در اتمسفر تأثیرات بالقوه تغییرات آب و هوا هستند و علت بسیاری از فجایع طبیعی در سالهای اخیر مثل طوفان‌های سنگین را نتیجه آنها دانست.
وی بنادر را زیر ساختهای مهمی در رشد اقتصادی عنوان کرد و در مورد نقش بنادر در گرمایش جهانی گفت: بر اساس مطالعات اتحادیه بین المللی بنادر (IAPH)، افزایش انتشار گاز گلخانه‌ای عامل اصلی گرمایش جهانی در بنادر است .
ایشان ردپای کربن را به عنوان شاخصی به منظور اندازه‌گیری سهم بنادر در تغییرات آب و هوایی معرفی کرد و در تعریف این شاخص بیان داشت؛ رد پای کربن مجموع انتشارات دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای است که سازمان یا مجموعه¬ای مسئولیت تولید و کنترل کاهش آن را بر عهده دارد و همچنین اذعان داشت سهم حمل و نقل دریایی در انتشار کربن جهان حدود ۳% است و پیش بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ این رقم ۳ برابر خواهد شد.
آذر کمند تصریح کرد: بر اساس مطالعات سازمان مرجع آب و هوای بنادر (WPCI)، ایجاد رد پای کربن در بنادر منجر به تدوین استراتژی‌هایی خواهد شد که پتانسیل بالایی در کاهش انتشار کربن و کنترل تغییرات آب و هوا خواهد شد.
ایشان در خصوص مدل‌های موجود توضیحاتی را ارائه دادند و نقاط قوت آنها را در نظر گرفتن ۷۲% انتشار ناشی از کشتی‌ها و لحاظ کردن ۶۳% کلیه گازهای گلخانه‌ای برشمرد. نادیده گرفتن تمامی منابع انتشار بنادر در ۹۴% موارد، در نظر نگرفتنِ ۷۷% انتشار ناشی از مدیریت پسماندها و لحاظ نکردن انتشارات ناشی از حمل و نقل پرسنل در ۷۲% موارد را از نقاط ضعف مدل‌ها برشمرد که اهمیت وجود یک مدل یکپارچه را دوچندان می‌کند.
وی در خصوص نظر سنجی از بنادر در کنفرانس بین المللی بندر سبز در سال ۲۰۱۸ گفت: ۵۵ پرسشنامه بین شرکت کنندگان در کنفرانس توزیع و بر اساس نتایج مشخص شد ۱۳% بنادر تغییرات آب و هوایی و ۷% رد پای کربن را مورد پایش قرار می‌دهند. همچنین ۴۳% از بنادر برنامه ارزیابی ریسک اثرات تغییرات آب و هوایی و ۸۱% آنها از اثرات تغییرات آب و هوایی آگاهی داشتند، ۴۷% بنادر داده‌های تغییرات آب و هوایی را جمع آوری و ۶۲% آنها گزارش انتشارت کربن را ارائه می‌دادند.
طبق همین نظر سنجی ۸۹% بنادر عنوان کردند که به یک مدل جامع برای محاسبه رد پای کربن احتیاج دارند و در نهایت بزرگترین چالش برنامه مدیریت کربن نحوه اندازه گیری، جمع آوری و محاسبه‌ی داده‌ها شناخته شد که ارائه مدل یکپارچه مشکل را حل خواهد کرد.
وی در ادامه افزود در سال ۲۰۱۷ سازمان (ESPO) تغییرات آب و هوایی به ۱۰ مشکل اصلی محیط زیستی اضافه شد و تا سال ۲۰۲۰ به دوم رتبه ارتقا یافت که بیانگر افزایش اهمیت این مسئله در سالهای اخیر است.
سحر آذرکمند منابع انتشار کربن و گاز‌های گلخانه‌ای در بنادر را به سه دسته تقسیم بندی نمود؛ دسته اول انتشار مستقیم از منابع ثابت و متحرک تحت مدیریت و کنترل مستقیم بندر، دسته دوم انتشار غیر مستقیم ناشی از مصرف الکتریسته توسط بندر و دسته سوم انتشار غیر مستقیم منابع متحرک و ثابت و مصرف الکتریسیه‌ی موجرین در محدوده‌ی بنادر هستند.
وی در انتهای نشست به معرفی مدل جامع برای محاسبه و اندازه گیری داده‌های بنادر برای رد پای کربن پرداخت و بیان کرد: این مدل بر اساس دستورالعمل‌های IPCC،WPCI،GHG طراحی شده است که در آن کلیه محدوده‌های انتشار، تمامی منابع انتشار مستقیم، غیر مستقیم و همچنین انتشار ناشی از تصفیه خانه‌های فاضلاب و زباله سوزی مستقر در بنادر در نظر گرفته شده است و به این صورت تمام اطلاعات و داده‌ها را وارد برنامه کرده است در نتیجه محاسبات به صورت آماری و نموداری به آنها ارائه خواهد شد.
این وبینار به همت انجمن علمی محیط زیست دانشگاه تهران، باشگاه دانشجویان محیط زیست و منابع طبیعی، مؤسسه بوم شناسان توسعه پایدار وادی، اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی محیط زیست، کانون‌های محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.