قسمت دوم دسته بندی بازی‌های فکری

گردآورندگان: فاطمه سادات سیدابراهیمی و محمد علیزاده

در قسمت اول آشنایی با انواع دسته‌بندی‌های بازی فکری با دسته بازی‌های استراتژی- انتزاعی آشنا شدیم. این مقاله را می‌توانید از این قسمت مطالعه کنید.

بازی‌های استراتژیک

استراتژیک به‌طور کامل رفتار بازیکن را بیان می‌کند. استراتژی یک بازیکن بیان‌کننده اعمالی است که بازیکن در هر مرحله از بازی، در مقابل رفتار بازیکن دیگر به کار می‌گیرد. یک بازی استراتژی یا یک بازی استراتژیک یک بازی (به عنوان مثال یک بازی رومیزی) است که در آن مهارت‌های تصمیم گیری غیرمستقیم و غالباً تصمیم گیری بازیکنان مستقل از یک‌دیگر انجام می‌شود که در تعیین نتیجه از اهمیت بالایی برخوردار است. تقریباً تمام بازی‌های استراتژیک نیاز به تفکر در مورد تصمیم گیری حرکات مختالف بازیکنان مقابل دارد. این نوع بازی‌ها معمولاً داستانی برای معرفی ندارند. اما قوانین مشخصی دارند که حتماً در بازی باید آن را رعایت کنید. مانند شطرنج و گو که یک بازی رومیزی استراتژیک است که در عین سادگی، راهبردهای استراتژی پیچیده‌ای را می‌طلبد. در ادامه برای آشنایی با این نوع بازی‌های رومیزی، به بازی‌های کوارتو و تزار اشاره خواهیم کرد.

تاریخچه بازی‌های استراتژیک

تاریخ بازی‌های استراتژی مبتنی بر نوبت، به دوران تمدن‌های باستانی برمی‌گردد که در مناطقی مانند رم، یونان، مصر و هند یافت شدند. بسیاری از این بازی‌ها در مناطق اصلی پیدایش خود به طور گسترده‌ای بازی می‌شدند، اما امروزه فقط برخی از آن‌ها بازی می‌شوند. یکی از این بازی‌ها که امروزه همچنان طرفداران زیادی دارد مانکالا است. پیش از این، راجع به این بازی مقاله‌ای در سایت قرار گرفته که می‌توانید آن را از اینجا مطالعه کنید.

بازی دیگری که در زمان حرکت کرده و تا به امروز یکی از پرطرفدارترین این نوع بازی‌هاست، شطرنج است. اعتقاد بر این است که شطرنج در حدود قرن ششم میلادی در هند ظهور یافته است. بازی با تجارت به غرب گسترش یافت، اما شطرنج وضعیت و ثبات اجتماعی به مراتب بیشتری نسبت به بازی‌های دیگر کسب کرد. شطرنج به یک بازی مهارت و تاکتیک تبدیل شد که اغلب بازیکنان را وادار می‌کرد تا دو یا سه حرکت پیش‌روی حریف خود را پیش‌بینی کنند.

‌

انواع بازی‌های استراتژیک

بازی‌های رومیزی استراتژیک رده بسیاری از بازی‌های فکری رومیزی را شامل می‌شود. این رده شامل بازی‌های انتزاعی_ استراتژی، استراتژی تیمی، یوروگیم، بازی‌های شبیه‌سازی موقعیت، بازی‌های رومیزی جنگی و بازی‌های مدرن استراتژیک است. در آینده در ارتباط با این رده‌بندی‌ها، مقاله‌هایی بر روی سایت سازمان جهاددانشگاهی قرار می‌گیرد.

‌‌‌

‌‌‌‌‌‌‌

بازی کوارتو: صفحه‌ای با ۱۶ دایره و ۱۶ مهره هر کدام با ۴ ویژگی روشن یا تیره گرد یا مربع – بلند یا کوتاه – توپر یا سوراخ دار در شروع بازی مهره‌ها را کنار صفحه می‌چینیم.هدف از بازی ایجاد خطی چهار تایی از مهره‌هایی که دارای ویژگی مشترک هستند. این خط‌ها می‌توانند افقی یا عمودی باشند. در ابتدای بازی قرعه کشی می‌کنیم تا شروع بازی مشخص شود کسی که اول بازی را شروع می‌کند یک مهره انتخاب کرده و آن را به حریفش می‌دهد.حریف مقابل می‌تواند مهره را در هر جایی از صفحه قرار دهد سپس مهره‌ای را انتخاب می‌کند و به حریف مقابلش می‌دهد. برنده بازی اولین کسی است که بگوید {کوارتو}!بازیکن وقتی این کلمه را می‌گوید که مهره‌هایش در صفحه یک خط ۴ مهره‌ای را کامل کند که همگی یا روشن باشد یا تیره- یا گرد یا توپر- یا بلند یا کوتاه. اگر خود بازیکن متوجه دوز نشود و آن را اعلام نکند و مهره‌ای به حریف بدهد و در آن هنگام حریف متوجه این موضوع شود و کوارتو را اعلام کند او برنده خواهد بود. و اگر هیچکدام از بازیکن‌ها متوجه نشوند بازی ادامه پیدا می‌کند.

بازی تزار: در این بازی صفحه‌ای میان دو بازیکن قرار می‌گیرد و مهره‌های سفید و سیاه را بطور اتفاقی در صفحه پخش می‌کنیم. و آغاز کننده‌ی بازی یعنی مهره‌ی سفید را به قید قرعه انتخاب می‌کنیم. در آغاز بازی بازیکن سفید فقط یک حرکت انجام می‌دهد این حرکت حتماً باید زدنِ یکی از مهره‌های حریف باشد. قوانینِ زدنِ مهرها بسیار ساده هستند یکی از مهره‌های خود را به یکی از خانه‌های مجاور که یکی از مهره‌های حریف اشغال شده ببرید مهره‌ی حریف را از صفحه بیرون کرده و مهره‌ی خود را جایگزینِ آن کنید. همانطور که گفته شد شما در اولین حرکت خود حتماً باید یکی از مهره‌های حریف را بزنید! شما اجازه دارید هریک ازمهره‌های مجاور مهره‌ی خود را بزنید ولی با پیشرفت بازی بسیاری از خانه‌های صفحه خالی خواهند شد در این شرایط، شما می‌توانید مهره‌ی خود را بر روی یک خطّ مستقیم و از روی هر تعداد خانه‌ی خالی عبور داده و به اولین خانه‌های که با یکی ازمهره‌های حریف اشغال شده ببرید سپس آن مهره را از بازی بیرون بیاندازید! بین تزارها، تزاراها و تات‌ها هیچ فرقی وجود ندارد و هرکدام از آنها می‌تواند دیگری را بزند… به شرط آنکه قدرتش از آن کمتر نباشد قدرت یک مهره را نوعِ آن تعیین نمی‌کند بلکه ارتفاع آن تعیین می‌کند در ابتدا فقط مهره‌های ساده در صفحه وجود دارند و همه‌ی مهره‌ها قدرتی یکسان دارند. اما شما می‌توانید در طول بازی، با چیدنِ مهره‌های خود بر روی یکدیگر، آنها را قدرتمندتر کنید. هر ستون ۲ تایی از مهره‌ها می‌تواند هر مهره‌ی ساده یا هر مهره‌ی۲طبقه‌ی حریف را بزند! هر ستون ۳ تایی از مهره‌ها می‌تواند هر مهره‌ی ساده یا هر مهره‌ی ۲ طبقه یاهر مهره‌ی ۳ طبقه‌ای حریف را بزند! و همینطور الی آخر… همه‌ی مهره‌ها به یک شکل حرکت می‌کنند. تعداد طبقات یک ستون، هیچ تأثیری در نحوه‌ی حرکت آن ندارد! برای دومین حرکت، شما باید یکی دیگر از مهره‌های حریف را بزنید یا یکی مهره‌های خود را قدرتمند تر کنید یا نوبت خود را واگذار کنید. همچنین مهره‌ها هرگز نمی‌توانند وارد یک خانه‌ی خالی شوند. اگر خانه‌ای خالی شود تا پایان بازی، خالی باقی خواهد ماند و همچنین مهره‌ها نمی‌توانند از روی یکدیگر بپرند آنها فقط می‌توانند از روی خانه‌های خالی عبور کنند فضای خالی وسط صفحه قابل استفاده نیست و مهره‌ها نمی‌توانند از آن عبور کنند و هیچ مهره‌ی غیر همرنگی نمی‌توانند از روی هم عبور کنند در پایان بازی اگر موفق شوید دست حریف را از یکی از ۳ نوع مهرهایش خالی کنید یا حریف را در موقعیتی قرار دهید که در شروع نوبتش نتواند یکی از مهره‌های شما را بزند، شما برنده‌ی بازی خواهید بود.

منبع

https://en.wikipedia.org/wiki/Strategy_game

http://lbmind.com/