معرفی بازی باستانی پاچیسی (Pachisi)

مترجم: علی‌حسین خسروی

مطالب مرتبط

قسمت اول بازی باستانی ناکلبنز (Knucklebones)

قسمت دوم بازی باستانی ناکلبنز (Knucklebones)

معرفی بازی باستانی Kolowis Awithlaknannai

پاچیسی « Pachisi »

پاچیسی « Pachisi »، یک بازی صفحه‌ای به شکل دوز ( X-O ) است که اصلیت آن به هند قرون وسطایی باز می‌گردد و به عنوان بازی ملی هند شناخته می‌شود. این بازی روی صفحه‌ای شبیه صلیب متقارن بازی می‌شود. مهره‌های هر بازیکن بر اساس پرتاب شش یا هفت پوسته‌ی صدفی، دور صفحه حرکت داده می‌شوند. تعداد پوسته‌هایی که دهانه‌ی آن‌ها سمت بالا قرار دارد، تعداد حرکت‌های مجاز را نشان می‌دهد. این بازی در واقع به عنوان پدربزرگ بازی منچ که امروزه بسیار پرطرفدار است، شناخته می‌شود. نام این بازی از کلمه هندی paccīs به معنی «بیست و پنج» گرفته شده است. بیست و پنج بزرگترین امتیازی است که می‌توان با پرتاب پوسته‌های صدفی بدست آورد. به همین دلیل این بازی با نام Twenty_Five نیز شناخته می‌شود. نسخه‌های دیگری از این بازی نیز وجود دارد که بیشترین امتیاز آن می‌تواند ۳۰ باشد.

علاوه بر نسخه chaupar ، نسخه‌های دیگری از این بازی نیز موجود است. Barjis (برجیس) عمدتاً در سوریه وجود دارد. Parchis «پارچیس» نسخه دیگری است که در اسپانیا و شمال مراکش محبوب است. Parqués نسخه کلمبیایی بازی است و Ludo یا Mensch ärgere Dich nicht یا همان منچ امروزی نیز از جمله نسخه‌های آلمانی بازی است که در کشورهای غربی نیز در بازارهای تجاری بسیار پرطرفدار است. Jeu des petits chevaux «بازی اسب‌های کوچک» در فرانسه بازی می‌شود و در کره نیز ممکن است این بازی از طریق پادشاهی باستان Baekje منجر به توسعه بازی صفحه‌ای و کره‌ای Yunnori شده باشد.

بازی Barjis (برجیس)

تاریخچه

بازی‌های شبیه chaupar «چوپار» با طرح‌های مختلف رنگی و تاس از عصر آهن شناخته شده‌اند. روی صفحه‌های صلیبی، نقش‌های برجسته هنری Chandraketugarh مربوط به قرن ۲ قبل از میلاد تا قرن ۱ قبل از میلاد به تصویر کشیده شده است. تصاویری در قرن ۶ یا ۷ از لرد شیوا و الهه پرواتی وجود دارد که گفته می‌شود در حال بازی Chaupar می‌باشند (یک بازی کاملاً مشابه که فقط تاس‌ها را نشان می‌دهد و نه شکل صفحه را). در همان دوره، صفحه‌ای مشابه با صفحه پاچیسی از غارهای الو را کشف شد. سندی از سلسله سونگ (۹۶۰ – ۱۲۷۹) با اشاره به بازی چینی «樗 蒲، انگلیسی: Wade – Giles » وجود دارد که در غرب هند اختراع شد و در زمان سلسله Wei به چین گسترش یافت (۲۲۰-۲۶۵ بعد از میلاد) و ممکن است مربوط به بازی Chaupar باشد، اما ماهیت واقعی این بازی چینی نامشخص است. گمانی وجود دارد مبنی بر اینکه پاچیسی از بازی Ashtapada «اشتاپادا» به دست آمده، که این فرضیه قابل قبول اما بی‌اساس است.

در کاخ Fatehpur Sikri در قرن ۱۶ در شمال هند، بازی پاچیسی توسط شاه اکبر به شکل کاملاً شاهانه انجام می‌شد. زمین بازی، به عنوان صفحه، به مربع‌های قرمز و سفید تقسیم شده و یک سنگ بزرگ که بر روی چهار پایه قرار داده شده، نشان دهنده‌ی نقطه‌ی مرکزی بود. در این مکان، اکبر و درباریانش این بازی را انجام می‌دادند. شانزده برده جوان که لباسی به رنگ مهره‌های بازیکنان می‌پوشیدند، مهره‌ها را نشان می‌دادند و با توجه به پرتاب تاس، به چهارخانه‌ها منتقل می‌شدند. گفته می‌شود که امپراطور چنان علاقه‌ای به انجام بازی در این مقیاس بزرگ داشت که در تمام کاخ‌های خود یک زمین مخصوص پاچیسی ساخته بود و هنوز هم در آگرا و الله‌آباد آثاری از این دست، قابل مشاهده است.

زمین بازی Pachisi در کاخ Fatehpur Sikri

فینکل اضافه می‌کند:

تا به امروز، این صفحه‌های بزرگ اولین اسناد مطمئن برای وجود بازی در هند هستند. هنوز نقش این بازی در تاریخ هند در حال بررسی است. در سال ۱۹۳۸، شرکت آمریکایی اسباب بازی و بازی Transogram ، نسخه بازی صفحه‌ای پرمخاطبی را با نام Game of India معرفی کرد که بعد با نام Pa-Chiz-Si: The Game of India به بازار عرضه شد.

بازی Pa_Chiz_Si: The Game of India

بازیکنان

پاچیسی یک بازی دو، سه یا چهار نفره است، که معمولاً چهار نفر در دو تیم بازی می‌کنند. یک تیم دارای مهره‌های زرد و سیاه و تیم دیگر دارای مهره‌های قرمز و سبز است. تیمی که زودتر تمام مهره‌های خود را به پایان صفحه برساند، برنده بازی است.

بازی Chaupar که رنگ مهره‌ها در آن به صورت زرد و سبز و قرمز و سیاه می‌باشد

محتویات سنتی

هر بازیکن دارای چهار مهره کندویی شکل است (در برخی نسخه‌ها می‌توان تعداد مهره‌ها را تا ۱۶ مهره در هر طرف افزایش داد). مهره‌های هر بازیکن با رنگ‌های متفاوت مشخص می‌شوند: سیاه، سبز، قرمز و زرد.

برای تعیین تعداد حرکت‌های مهره‌های بازیکنان، از شش پوسته صدفی استفاده می‌شود. پوسته‌ها توسط بازیکنان پرتاب می‌شوند و تعداد صدف‌هایی که دهانه‌های آن‌ها به سمت بالا می‌افتد، نشان می‌دهد که بازیکن می‌تواند چند خانه حرکت کند:

در برخی از نسخه‌های بازی، از ۷ پوسته صدفی استفاده می‌شود:

طرح تخته، معمولاً روی پارچه گلدوزی می‌شود. منطقه بازی، به شکل صلیب است. یک مربع بزرگ در مرکز صفحه وجود دارد که Charkoni نام دارد و موقعیت شروع و پایان حرکت مهره‌ها را مشخص می‌کند. چهار شاخه به سه ستون هشت مربعی تقسیم شده‌اند. مهره‌های بازیکنان در طول بازی در امتداد این ستون‌ها جابجا می‌شوند. دوازده مربع به طور خاص به عنوان مربع قلعه مشخص شده‌اند که چهار تا از آن‌ها، در انتهای ستون‌های میانی هر شاخه قرار گرفته‌اند. هشت تای دیگر نیز از انتهای ستون‌های بیرونی هر شاخه به صورت چهار مربع داخل رونده هستند. چنانچه مهره‌ای بر روی مربع قلعه قرار داشته باشد، نمی‌تواند توسط حریف تصرف شود.

در قسمت آینده، به شرح چگونگی بازی و نحوه پیروز شدن در این بازی باستانی، می‌پردازیم.

برای اطلاع از اخبار مربوط به بازی‌ها و مطلع شدن از مقالات تازه می‌توانید به اینستاگرام ما به آیدی bazikhallagh مراجعه کنید.

منبع

https://en.wikipedia.org/wiki/Pachisi